Wykłady w Czytelni: Gry i happeningi Pomarańczowej Alternatywy

Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu”, 14.06.2019 (piątek), godz. 18.00

Historia happeningu i ulicznego graffiti opowiedziana jak zwykle z dużym znawstwem przez Jerzego Brukwickiego.

Początki wrocławskiej Pomarańczowej Alternatywy sięgają jesieni 1980 roku. Jej założycielem i liderem był Waldemar „Major” Frydrych, student historii sztuki, związany z opozycyjnym Ruchem Nowej Kultury. Pierwszy z ulicznych, skierowanych do wielu odbiorców, happeningów Pomarańczowej Alternatywy – „Zadymione miasto” – odbył się 1 kwietnia 1986 na wrocławskim Rynku Głównym i polegał na okadzeniu pomnika Aleksandra Fredry. Dużym rozgłosem i rezonansem spotkały się happeningi: „Krasnoludki na Świdnickiej” z 1 czerwca 1987, „Dzień Wojska. Wielkie Manewry Jesienne”, „Rozdawanie papieru toaletowego”, „Wigilia Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej” (1987), „Spokojna starość na Świdnickiej” (1988). Wkrótce osobliwe gry i spektakle PA zaistniały również w Warszawie, Łodzi, Gdańsku, Sopocie, Lublinie, Poznaniu i innych miastach. Znakiem rozpoznawczym ruchu był krasnoludek w pomarańczowej czapeczce. Krasnale pisały i wykrzykiwały: „Wiemy, że niektórzy jeszcze nas nie kochają, ale my będziemy ich kochać tak długo, aż nas pokochają”. Publiczne, antyrządowe działania Pomarańczowej Alternatywy, oparte na absurdzie, grotesce i kpinie, ośmieszały absurdy PRL-u, bezlitośnie kontestowały ówczesną zakłamaną, szarą rzeczywistość. W sposób radosny i ironiczny drwiły z PZPR-owskiej władzy, przejawów nienormalności w życiu społecznym, często dotykały konkretnych problemów gospodarczych (np. braku w sprzedaży artykułów higienicznych). Niekonwencjonalne gry uliczne porywały i bawiły tłumy przechodniów, wywoływały spontaniczny śmiech, zachęcały do odważnych i przekornych przemyśleń oraz wystąpień i protestów, wreszcie – integrowały ludzi. Działania Pomarańczowej Alternatywy były zjawiskiem nowym w sztuce polskiej, zaskakującym i niekonwencjonalnym, propagującym nieznane dotąd formy demonstracji społecznych, sprzeciwu obywatelskiego. Miały rangę doświadczenia pokoleniowego, określały postawę wobec świata, zasad i kwestii społecznych i politycznych.

Wstęp wolny